Անկարան հրաժարվում է օպորտունիզմից

Մոսկվայում արտահերթ հանդիպեցին Ռուսաստանի, Թուրքիայի ու Իրանի ԱԳ նախարարները Սիրիայի հարցով: Եռյակի բանակցությունները Ստամբուլի հանդիպումից համարյա մեկ ամիս անց էին` ԱՄՆ-ի, Մեծ Բրիտանիայի ու Ֆրանսիայի հրթիռակոծումից հետո: Երեք երկրների հարձակումն Անկարան այն ժամանակ պաշտպանեց, թեպետ չկային Դամասկոսի կողմից քիմիական զենքի կիրառման ապացույցներ: Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանը արևմտյան պետությունների քայլն անվանեց «ճիշտ և արդարացված»: Թուրք փորձագետները ձևակերպեցին Անկարայի քաղաքականության մեջ այդ շրջադարձի «պատճառները»: Իբր` «իներցիայով» է պաշտպանել արևմտյան կոալիցիային, բայց ռազմական օգնություն չի եղել` ջանալով ամրապնդել իր դիրքերը Իդլիբի ու Հալեպի նահանգներում, որտեղ կան սիրիական ընդդիմության իրեն ենթակա զինված ջոկատներ: Թուրքերին նաև անհանգստացնում է Սիրիայում ու տարածաշրջանում Իրանի դերի մեծացման գործոնը: Բայց այս փաստարկներն անհամոզիչ էին և խնդրի հետ անմիջական կապ չունեին: Իրականում Թուրքիան ցանկանում էր հասնել ԱՄՆ-ի դիրքորոշման փոփոխության սիրիացի քրդերի հարցում: Դա չեղավ: Փոխարենը փաստացի Մոսկվայի ու Թեհրանի հետ սիրիական ուղղությամբ ալյանսի մեջ գտնվող Անկարան «անակնկալ» օպորտունիզմ դրսևորեց, որ թույլ տվեց խոսել Աստանայի գործընթացում ճգնաժամի մասին: Ավելին` ակնհայտ դարձավ, որ արևմտյան երեք երկրների հարվածը Սիրիային հետ գցեց խաղաղ կարգավորման գործընթացը:

Ստեղծված իրավիճակում Ռուսաստանը, Թուրքիան ու Իրանը հարկադրված են հաշվարկել իրենց հետագա քայլերը, հետ դառնալ, որ ոչ միայն հաստատեն նախկինում նշված նպատակները, այլև նշեն նպատակներին հասնելու ճանապարհները: Առավել ևս, որ Վաշինգտոնը չի թաքցնում Սիրիայում ավելի երկար մնալու մտադրությունները, իսկ Փարիզը մեծացնում է իր զինվորականների թիվը: Բարձրաձայնվել է նաև արաբական որոշ երկրների զինված ուժերին Սիրիա գործուղելու նախագիծը: Փաստացի ԱՄՆ-ը փորձում է տարբեր էթնիկ խմբերի միջև սադրել տարաձայնություններ, որ ստիպում է Մոսկվային ու Թեհրանին տարբեր արտահայտություններով, բայց մատնանշել ԱՄՆ-ի ապակառուցողական դերը Սիրիայում: Այսպիսի իրավիճակում, ինչպես ասում է Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամեդ Ջավադ Զարիֆը, «ձևավորվել է երեք երկրների` Աստանայի գործընթացի երաշխավորների, ԱԳ նախարարների հանդիպման անհրաժեշտություն` հետագա աշխատանքները քննարկելու համար»: Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մևլութ Չավուշօղլուի խոսքով` «կարևոր է կատարել Աստանայի որոշումները, համատեղ հռչակագրերը, որ ուղղված էին այդ նպատակների իրագորժմանը, սակայն դա հեշտ չէ»: Բոլոր դեպքերում` կարևոր է, որ հենց Թուրքիան է հիմա խոսում «համատեղ աշխատանքի և մեր որոշումները ազնիվ կատարելու անհրաժեշտության մասին, ներառյալ սահմանադրական հանձնաժողովի ձևավորումը»:

Ռուսաստանի, Թուրքիայի ու Իրանի ԱԳ նախարարները ջանում են ընդհանուր հայտարարի գալ` Աստանայում Սիրիայի հարցով մայիսի կեսին բանակցությունների հերթական փուլից առաջ: Հանդիպման արդյունքներով ընդունված փաստաթուղթն արտացոլում է երեք երկրների դիրքորոշումը Աստանայի ձևաչափով համատեղ, համակարգված աշխատանքները շարունակելու առումով:
Եռյակը խնդիր ունի ամեն ինչ անել, որ իրենց Սիրիայի իրավիճակի կարգավորման գործընթացից դուրս չմղեն ԱՄՆ-ն ու նրա դաշնակիցները: Դա կախված է նրանից` կհաջողվի՞ Մոսկվային, Անկարային ու Թեհրանին մերձեցնել Սիրիայի քաղաքական ուժերին, միավորել նրանց շահերը գլխավոր հարցում` պետության տարածքային ամբողջականության պահպանության: Դամասկոսը կարևոր դեր ունի: 3 նախարարների բանակցություններում հատուկ ուշադրություն դարձվեց Սիրիայի մարդասիրական իրավիճակին: Մամլո ասուլիսում ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը ասաց. «Մենք հորդորում ենք Դամասկոսում մեր սիրիացի գործընկերներին ավելի ճկուն լինել, ավելի կառուցողական տրամադրված, թեպետ դա հեշտ չէ, հաշվի առնելով դիսկրիմինացիոն մոտեցումները, որ նրանք տեսնում են արևմտյան որոշ գործընկերների կողմից: Այնուամենայնիվ, մենք դա անում ենք և միաժամանակ կոչ ենք անում ՄԱԿ-ին, որ խուսափի իր վրա ճնշումից, որ նպատակ ունեն քաղաքականացնել մարդասիրական մատակարարումները, մարդասիրական օգնությունը: ՄԱԿ-ը, իհարկե, իրավունք չունի տրվել նրանց խաղին, որ հայտարարում են, թե օգնություն կցուցաբերվի միայն ընդդիմության վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններին»: Սպասենք, թե ինչ կլինի հետո:

Ստանիսլավ ՏԱՐԱՍՈՎ, REGNUM
Հ.Գ. Ի՞նչ հույսեր ունի Մոսկվան, որ կարծում է` Անկարան հրաժարվում է օպորտունիզմից: Նախագահական ընտրությունների գնացող Էրդողանին պետք են թե Մոսկվան, թե Արևմուտքը: Օպորտունիզմը նոր է սկսվելու:

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ